تغییرات کیفیت زندگی پس از جراحی بینی
مقدمه
امروزه در حوزه سلامت و درمان، قابلیت و کیفیت جراحی های سر و گردن و تاثیرات آن بر زندگی افراد، از اهمیت بالایی برخوردار است. در یک دهه اخیر، تمرکز بر تحقیقات نتیجه محور در این زمینه، به طور چشمگیر گسترش یافته است. به سرعت تبدیل به پایه و اساسی برای تصدیق و توجیه درمان های جدید در این زمینه شده است. نتایج جراحی های بینی، در وهله اول وابسته به میزان رضایت بیمار از عملکرد و ظاهر بینی است. بنابراین ابزارهای زیادی طراحی شده اند که میزان بهبود کیفیت زندگی فرد را پس از جراحی های بینی ارزیابی می کنند. در زمینه رینوپلاستی یا عمل های زیبایی بینی، این ابزارها شامل پرسشنامه هایی هستند که با اندازه گیری علائم گرفتگی بینی، عملکرد بینی را می سنجند و یا پرسشنامه هایی که نتیجه عمل های رینوپلاستی را از لحاظ فرم ظاهری بینی ارزیابی می کنند (ROE).
رضایت بیماران از عملکرد بینی شان بعد از جراحی های بینی عملکردی (مثل جراحی انحراف بینی و غیره) و همچنین. رضایت آنها از شکل و ظاهر بینی خود بعد از جراحی های زیبایی بینی، قبلاً به این روش مورد مطالعه قرار گرفته است. اما هیچ مطالعه ای تا به امروز با معیارهای معتبر به تغییرات کیفیت زندگی بیماران بعد از عمل هم از جهت عملکردی و هم به لحاظ زیبایی به طور همزمان نپرداخته است. در واقع می توان استدلال ما چنین است که این دو مورد چنان با یکدیگر رابطه تنگاتنگ دارند که نمی توان تنها به بررسی یک جنبه (مثلا زیبایی) بدون ارزیابی دیگری (بهبود عملکرد) پرداخت.
بنابراین، در این تحقیق ما از هر دو مقیاس NOSE و ROE در بیماران یکسان برای مقایسه قبل و بعد از عمل استفاده کرده ایم. این مطالعه به این منظور طراحی شد تا نشان دهد چگونه با استفاده از یک رویکرد ساختاری برای جراحی بینی، می‌توان هم شکل و هم عملکرد آن را به طور همزمان بدون به خطر انداختن یکی برای دیگری بهبود بخشید، چنان که در گذشته روش‌هایی مانند جراحی زیبایی بینی کاهشی وجود داشته است. ما همچنین تجزیه و تحلیل را یک قدم جلوتر بردیم تا مشخص کنیم که آیا تکنیک های جراحی خاص می توانند تغییر قابل توجهی در کیفیت زندگی افراد در مقایسه با سایر روش ها ایجاد کنند یا خیر.
در ادامه به بررسی تغییرات کیفیت زندگی پس از جراحی بینی میپردازیم.
برای اطلاع از جراحی های بینی اینجا کلیک کنید.
بحث و بررسی
عمل رینوپلاستی، یکی از رایج ترین عمل هایی است که توسط جراحان زیبایی صورت در سراسر جهان انجام می شود.
تعیین یک ابزار ایده آل برای اندازه گیری میزان موفقیت دریک جراحی بینی چندان آسان نیست.
در این مطالعه، ما از پرسشنامه های ROE و NOSE استفاده کرده ایم، چرا که قبلا اعتبار سنجی شده اند.
محققی به نام دولان (Dolan) قبلا دریافت که نمرات استخراج شده با استفاده از پرسشنامه NOSE تا حد زیادی با ارزیابی های تنفسی ارتباط دارد، اما ارتباط آن با آواشناسی تولیدی ضعیف است .
بنابراین، مقیاس NOSE در واقع برای سنجش نتیجه نهایی جراحی بینی ومیزان موفقیت آن، بهتر از تست آکوستیک رینومتری عمل می کند. (این تست یکی از رایج ترین تست های مورد استفاده در اندازه‌گیری‌های تجربی راه هوایی بینی می‌باشد که قابلیت اندازه‌گیری سطح مقطع بینی در فواصل مختلف از حفره های بینی، حجم بینی و تعیین محل حداقل سطح مقطع بینی را دارا می‌باشد. )
اسپیلمن و همکاران او (Spielmann)،با مروری بر روش های مورد استفاده جهت ارزیابی تکنیک های مختلف جراحی بینی، دریافتند مطالعاتی که به منظور بررسی نتایج عمل های جراحی بینی صورت گرفته اند، در واقع همگی از رتبه های مقیاس NOSE استفاده کرده اند.
رینوپلاستی مدرن، در واقع سعی دارد که هم عملکرد و هم ظاهر بینی را بهبود بخشد و بر میزان موفقیت در هر دو این موارد تاکید دارد.
در واقع هدف ما از جراحی بینی، بهبود ظاهر و فرم آن به لحاظ زیبایی شناسی است، بدون این که به عملکرد بینی لطمه ای وارد شود.
به بیان دیگر می توان گفت که حتی در این عمل ها تلاش بر این است که عملکرد بینی و تنفس را بهبود بخشند، به طوری که بینی از ظاهر و فرمی زیباتری برخوردار گردد.
بنابراین بسیار مهم است که میزان موفقیت عمل رینوپلاستی، بر پایه معیار قابل مشاهده ای هم در زمینه بهبود فرم و ظاهر و هم عملکرد در یک جامعه آماری ارزیابی شود.
پس می توان چنین فرض کرد که تکنیک های رینوپلاستی مدرن، هم بر پایه زیبایی شناسی بنا شده اند و هم برای بهبود عملکرد بینی تلاش می کنند. و به تغییرات کیفیت زندگی پس از جراحی بینی می انجامد.
همچنین می توانیم این فرضیه را مطرح کنیم که برخی از مداخلات کاهش استاندارد مورد استفاده در رینوپلاستی زیبایی، مانند کاهش پشتی و استئوتومی؛ تا زمانی که توجه به اصول پیوند ساختاری حفظ شود، می‌تواند به گونه ای انجام شود که هم در شکل و فرم ظاهری و هم در عملکرد بینی بهبودی حاصل گردد.
در گذشته تکنیک های رینوپلاستی کاهشی، از استاندارد پایین تری برخوردار بودند که در نهایت موجب آسیب هایمکرر به عملکرد بینی می شدند.
در این مطالعه قصد داشتیم این نکته را نیز بررسی کنیم که آیا پیوند ساختاری ممکن است با اضافه کردن حجم یا عرض زیاد به بینی، نتایج زیبایی بینی را به خطر بیندازد؟
در تحقیق حاضر، ما یک مطالعه مروری بر روی۱۱۳ بیمار جراحی بینی با رویکرد آینده نگر انجام دادیم. چرا که معتقد بودیم داشتن جامعه آماری بیشتر و همچنین دوره پیگیری طولانی تر(حدود۳۵ ماه) می تواند بسیار سودمند باشد.
برای اطلاع از جراحی های فک و صورت اینجا کلیک کنید.
مطالعات دیگری نیز قبلا با رویکرد آینده نگر قبلاً منتشر شده است، اما هریک از آنها بیماران کمتری را نسبت به مطالعه حاضر مورد بررسی قرار داده اند. همچنین مطالعات سابق، عمدتاً بر ارزیابی یک تکنیک متمرکز بودند و یا نتایج عمل را بین تکنیک‌ها یا گروه‌های مختلف بیماران مورد مقایسه قرار نداده اند.
در این میان مطالعه منینگاد (Meningaud) و همکارانش، استثنا است که در آن سن و جنس بیماران، جراحی بینی اولیه در مقابل ثانویه، عمل های پس از سانحه در مقابل عمل های عادی و همچنین علائم عملکردی در مقابل غیرعملکردی مورد بررسی قرار گرفته است.
در مطالعه‌ای که توسط هلینگز (Hellings) ونولست (Nolst) منتشر شد، ۹۰ بیمار برای ارزیابی های بعد از عمل ثبت‌نام شدند. اما محققین این بیماران را تنها با استفاده از نمرات ROE ارزیابی کردند.
گایرون (Guyuron) و بوکاری (Bokhari) نیز جراحی زیبایی بینی را به شیوه مروری مورد مطالعه قرار دادند، اما از پرسشنامه معتبری استفاده نکردند و صرفاً به درک ذهنی بیمار از کیفیت تنفس از راه بینی تکیه کرده اند.
مطالعه دیگری نیز توسط فاریس و همکارانش (Faris)،انجام شد که عملکرد بینی و زیبایی ظاهری آن را فقط با نمرات ذهنی ارزیابی کرد و نه با پرسشنامه های معتبر.
آنها استفاده از گرافت و پیوند استخوان درجراحی بینی را مورد مطالعه قرار داده و به این نتیجه رسیدند که این تکنیک ها می تواند همراه با بهبود زیبایی، عملکرد بینی را نیز بهبود بخشد.
از داده های به دست آمده در تحقیقات قبلی نیز دریافت های زیادی می توان داشت،اما از آنجا که اهداف اولیه جراحی بینی، بهبود فرم و عملکرد بینی برای طولانی مدت است، ما معتقدیم که بررسی نتایج عمل از هر دو حیث به مدت چندین ماه بعد از عمل می تواند ما را به استدلال درست در این زمینه برساند.
اگر یک بیمار ۳ سال پس از عمل (متوسط زمان پیگیری ما) همچنان احساس رضایت و خوشنودی از نتایج جراحی داشته باشد، می توان نتیجه گرفت که این معیار به طور دقیق می تواند تغییر در کیفیت زندگی فرد را نشان دهد.
محدودیتی که در این مطالعه با آن مواجه شدیم این بود که از میان ۳۷۰ بیمار، تنها ۱۱۳ نفر در این تحقیق شرکت کردند.
علاوه بر این، میانگین زمان پیگیری در این مطالعه ۳ سال بود که به طور قابل توجهی طولانی تر از بسیاری از مطالعاتی است که تا کنون به نتایج پس از جراحی زیبایی بینی پرداخته اند.
این عوامل منفی، همگی می تواند در رسیدن به پاسخ ما که تنها ۳۴ درصد است (میزان رضایت افراد)، موثر بوده باشد که در واقع نمره بالایی به حساب نمی آید.
نتایج ما بر اساس نمرات ROE، نشان می دهد که از نظر آماری، بهبود قابل توجهی به لحاظ زیبایی بعد از عمل رینوپلاستی حاصل می شود.
تجزیه و تحلیل توزیع تفاوت بین نمرات ROE قبل و بعد از عمل، نشان داد که کمتر از ۱۰٪ از بیماران نمرات پایین تر یا پایداری داشتند که اکثر آنها در مقایسه با حالت قبل از عمل، بهبود قابل توجهی در وضعیت زندگی شان نشان می دادند.
میانگین امتیاز ROE قبل از عمل ۴۵٫۳۰ بود. میانگین نمره بعد از عمل ۷۶٫۹۵ (میانگین اختلاف [بهبودی]، ۳۱٫۶۵) بود.
اما هیچ تفاوت قابل توجهی در بهبود وضعیت زیر گروه ها بر اساس رویکردهای رینوپلاستی بازیا بسته، کاهش اندازه ظاهر بینی. در مقابل رینوپلاستی افزایشی، استئوتومی های جانبی، و یا رینوپلاستی اولیه در مقابل جراحی ترمیمی یا ثانویه پیدا نکردیم.
بلکه تمامی یافته‌ها نشان می‌دهد که همه این مداخلات می‌تواند با بهبود چشمگیر هم در شکل و ظاهر و هم در عملکرد بینی انجام شود.
به خصوص، ما در بسیاری از این بیماران رینوپلاستی بسته انجام دادیم و تنها زمانی که نیاز به تغییر قابل توجه در نوک بینی وجود داشت. از روش باز استفاده کردیم. در غیر این صورت، تمامی پیوند های ساختاری با روش بسته انجام شدند. که این رویکرد با مطالعات دیگر نیز همبستگی دارد.
هلینگز و نولست ترنیت (Hellings and Nolst Trenite) مطالعه خود را با میانگین دوره پیگیری ۳۰ ماه انجام دادند و میانگین نمره بهبود با مقیاس ROE،۱۲ بود.
محققان هیچ تفاوت قابل توجهی در میزان بهبود با تجزیه و تحلیل زیر گروه ها بر اساس سن، جنسیت،
رویکرد رینوپلاستی بسته یا باز و انواع مختلف گرافت (مثلا پیوند غضروف گوش، سپتوم، دنده آلوژنیک) پیدا نکردند.
آنها بین نمره رضایت بیمار و تعداد عمل های ترمیمی همبستگی معکوس پیدا کردند.
منینگاد (Meningaud) و همکارانش، از مقیاس ROE برای ارزیابی نتیجه جراحی بینی در ۵۸ بیمار استفاده کردند. که میانگین نمره بهبود آنها ۳۶٫۳۳ بود. آنها هیچ تفاوت قابل توجهی در بهبود زیر گروه ها بر اساس سن، جنسیت، رینوپلاستی اولیه یا ترمیمی، جراحی بینی پس از سانحه یا غیر از آن پیدا نکردند.
الصراف (Alsarraf) و همکارانش در سری موارد ۲۶ بیمار خود از نمرات ROE استفاده کردند که میانگین امتیاز قبل از عمل ۳۸٫۸ و میانگین بهبود ۴۴٫۵ بود. این اعداد با میانگین ما نیز مطابقت دارد.
در مطالعه حاضر از نمره NOSE برای ارزیابی عملکرد بینی بعد از جراحی استفاده شده است که کمتر از ۱۰ درصد از بیماران نمرات پایینی را گزارش کرده اند.
تجزیه و تحلیل مقیاس NOSE بهبود قابل توجهی را در وضعیت پس از عمل در مقایسه با حالت قبل از آن با استفاده از آزمون t با نتایج بدون تغییر طی مدت ۶ ماه نشان داد.
امروزه عمل های رینوپلاستی دیگر نمی تواند تنها جهت زیبایی و بدون توجه به بهبود عملکرد تنفس انجام شود.
همچنین، جراح نمی تواند تنها به مشکل انسداد دریچه بینی بدون تغییرات زیباسازی بینی توجه کند.
در عمل های جدید، پیوند ساختاری برای اصلاح مشکلات انسداد بینی، ظاهر بینی را نیز تغییر می دهد. چرا که پیوند غضروف، باعث افزایش حجم پشت و دیواره بینی نیزخواهد شد.
بنابراین، هدف از هر جراحی برای انسداد بینی باید شامل تلاش جراح برای اطمینان از نتیجه قابل قبول به لحاظ زیبایی و در عین حال بهبود ساختاری در دیواره یا نوک بینی در جهت بهبود وضعیت تنفس باشد.
علاوه بر این، بسیاری از ناهنجاری‌های بینی که باعث نقص در زیبایی آن می شوند، دارای مشکلات عملکردی نیز هستند.
برای مثال، بینی های کشیده یا قوزدار، معمولا با سوراخ‌های باریک و غضروف جانبی یا فوقانی ضعیف همراه است که همه اینها منجر به ضعف عملکردی و نقص در زیبایی بینی می شود.
بیماران مبتلا به کلاپس دریچه بینی، انحراف در یک سوم میانی بینی و یا بدشکلی فرمV معکوس، نه تنها دارای فرم ابروهای غیر عادی و تغییرات ظاهری فاحش هستند، بلکه به دلیل همان عوامل، مشکلات عملکرد تنفسی نیز دارند.
برای اطلاع از جراحی های ایمپلنت اینجا کلیک کنید.
بیمارانی که دارای بدشکلی عمودی غضروف‌های جانبی تحتانی (ناهنجاری پرانتزی). ضعف و سقوط ( اصطلاح کلاپس اگر دمتن هست همان استفادهذش‌د، سقوط مناسب نیست!) های بینی، بریدگی پره بینی، توکشیدن پره بینی و غیره هستند. نه تنها نوک بینی شان دچار بدشکلی است، بلکه اغلب مشکلات عملکردی مرتبط با همین مسائل را نیز دارند.
اغلب، همان عاملی که باعث ناهنجاری فرم نوک بینی می شود، باعث مشکلات عملکردی دریچه خارجی بینی نیز می باشد.
در واقع این ارتباط، پایه و اساس جراحی بینی مدرن را تشکیل می دهد و به همین دلیل است که ما به عنوان جراح نیاز به ارزیابی ظاهری و همزمان عملکردی در جراحی های رینوپلاستی داریم.
نتیجه گیری
مطالعه حاضر نشان داد که در جمعیت بیماران ما، هم فرم و هم عملکرد بینی با جراحی رینوپلاستی به میزان قابل توجهی بهبود می یابد.
با توجه به نتایج موفقیت‌آمیزی که تا به امروز مشاهده کرده‌ایم، از ادامه ارائه مداخلات جراحی مشابه به بیماران خود در آینده اطمینان داریم.
مطالعات و تحقیقات که در آینده صورت می گیرند، باید با استفاده از همین پرسشنامه ها و معیارهایی که میزان موفقیت در نتیجه جراحی را نشان می دهند، برای حمایت بیشتر از یافته های ما انجام شود.
مشاهده مقالات مرتبط با تغییرات کیفیت زندگی پس از جراحی بینی
منابع
The Laryngoscope
VC 2012 The American Laryngological,
Rhinological and Otological Society, Inc.
